Marokko: Tweedaagse klim naar Toubkal, de hoogste berg van Noord-Afrika

In februari 2025 reisden we voor de derde keer naar Marokko. Wat een heerlijk land om te bereizen! Deze keer wilden we Marokko op een verrassende manier ontdekken. En wat is dan een betere manier dan het beklimmen van de hoogste berg van Marokko? Sterker nog, de hoogste berg van heel Noord-Afrika: de Toubkal, met een indrukwekkende hoogte van 4.167 meter. De Toubkal staat bekend als een toegankelijke maar uitdagende berg, die het hele jaar door te beklimmen is. Wij kozen ervoor om deze uitdaging in februari aan te gaan, midden in de winter. Dit betekende stijgijzers onderbinden, de ijzige wind trotseren en klimmen in totale duisternis – maar ook genieten van een ongerept, besneeuwd berglandschap en een onvergetelijke zonsopgang op 4.000 meter hoogte.

In dit blog nemen we je mee op deze bijzondere tocht. We delen onze ervaringen, geven praktische tips en laten je zien wat je kunt verwachten als je de Toubkal zelf wilt beklimmen.

Wat moet je weten voor je gaat?

• Gids verplicht: Sinds 2019 is het verplicht om met een erkende gids naar de top van de Toubkal te klimmen. Dit verhoogt de veiligheid en helpt bij het navigeren door de soms verraderlijke omstandigheden.

• Hoogteziekte: De klim gaat snel omhoog, wat hoogteziekte kan veroorzaken. Luister goed naar je lichaam, neem voldoende rustmomenten en blijf goed gehydrateerd. Je kunt eventueel (op recept) medicijnen meenemen tegen hoogteziekte.

• Seizoensgebonden uitdagingen: In de zomer kan de temperatuur overdag hoog oplopen, terwijl in de winter crampons en warme kleding noodzakelijk zijn vanwege sneeuw en ijs.

• Fysieke conditie: De klim vereist een goede basisconditie. Je klimt op dag één 1.500 meter, klimt op dag twee 1.000 meter en daalt op diezelfde dag maar liefst weer 2.500 meter af – een flinke belasting voor de benen.

• Verblijf: De meeste klimmers overnachten in de Toubkal Refuge, een eenvoudige berghut op 3.200 meter hoogte. Verwacht geen luxe, maar de basisvoorzieningen zijn er.

Wat neem je mee tijdens de klim naar Toubkal?

Een goede voorbereiding is belangrijk voor een comfortabele beklimming. Hoewel de meeste spullen in Imlil (het startpunt) of bij de Toubkal Refuge te huren zijn, vonden wij dit de belangrijkste items om mee te nemen. Wij deden de beklimming in de winter, dus sommige items van deze lijst zijn in de zomer niet nodig:

• Warme kleding: In de winter kan het flink koud zijn, vooral ‘s nachts en op de top. Neem voldoende laagjes mee, zodat je je kunt aanpassen aan de temperatuur. Denk aan thermokleding, fleece, een wind- en waterdichte jas en broek, muts en handschoenen. Warme sokken en een buff of sjaal kunnen ook prettig zijn om je gezicht te beschermen tegen de kou en wind.

• Goede bergschoenen: Stevige, ingelopen schoenen met een goede grip zijn essentieel. In de wintermaanden zijn waterdichte schoenen met een stijve zool extra handig, zodat je crampons goed vastzitten.

• Crampons: Bij sneeuw en ijs zijn stijgijzers nodig. Deze huurden wij bij de Toubkal Refuge. Overweeg ook waterdichte gamaschen om sneeuw uit je schoenen te houden.

• Hoofdzaklamp: De topbeklimming begint in het donker (dit geldt voor het hele jaar door), dus een goede hoofdlamp is onmisbaar. Wij vonden deze ook handig in de Toubkal Refuge, omdat de verlichting daar minimaal was. Zorg voor voldoende batterijen, want door de kou kunnen ze sneller leeglopen.

• Snacks: De eerste dag zijn er langs de route snacks te koop, maar tijdens de beklimming naar de top op dag twee niet. Zorg ervoor dat je energierijke snacks meeneemt, zoals noten, dadels, chocolade en energierepen. Zoute snacks kunnen helpen om je mineralen op peil te houden.

• Water: Genoeg hydrateren is extra belangrijk om hoogteziekte tegen te gaan. Wij namen zelf een hydrobag mee in onze rugzak. Helaas was de slang door de kou bevroren… Daardoor hebben we tijdens de beklimming geen water kunnen drinken. Overweeg in de winter een geïsoleerde waterfles in je jas of slaapzak te bewaren, zodat het niet bevriest. In de zomer is een hydrobag juist wel praktisch, omdat je gemakkelijk kunt drinken zonder je rugzak af te doen.

• Zonnebril en zonnebrand: De zon op hoogte kan fel zijn, zelfs in de winter.

• Oordoppen: De Refuge kan rumoerig zijn met snurkende medereizigers.

Beste reistijd voor de beklimming van Toubkal

Het mooie aan de Toubkal is dat je deze berg het hele jaar door kunt beklimmen. Toch zijn er bepaalde periodes die ideaal zijn, afhankelijk van de ervaring die je zoekt. Voor een aangename trekking zijn de beste maanden van eind maart tot juni en van september tot begin november. In deze periodes zijn de temperaturen mild, de paden goed begaanbaar en de kans op neerslag beperkt.

Wil je de Toubkal in winterse omstandigheden beklimmen? Dan is de periode van december tot eind februari het meest geschikt. In deze maanden ligt er vaak sneeuw op de top, waardoor de beklimming een extra uitdaging vormt. Wij gingen zelf in de maand februari. Met de juiste uitrusting en een ervaren gids is dit een unieke ervaring.

Dag 1: Van Imlil naar de Toubkal Refuge

Afstand: 15 kilometer

1.500 meter stijgen

Onze tocht naar de top van de Toubkal begon vroeg in de ochtend in Marrakech. We werden opgehaald met een taxibusje dat ons in anderhalf uur naar Imlil bracht, een klein bergdorp dat dient als uitvalsbasis voor verschillende hikes in de Hoge Atlas. Hier hadden we vorig jaar al een tweedaagse hike gedaan, maar dit keer gingen we voor de hoogste piek van Noord-Afrika.

Bij aankomst werden we door de organisatie gecontroleerd op onze uitrusting. Wij hadden het meeste bij ons, maar moesten nog crampons (stijgijzers) huren voor de beklimming vanaf de Refuge. Toen alle formaliteiten waren afgerond, ontmoetten we onze gids Mostafa, die ons deze dagen zou begeleiden. Hij maakte direct een goede indruk: vriendelijk, sociaal en spreekt goed Engels.

Al snel kregen we te horen dat onze planning moest worden aangepast. We hadden oorspronkelijk drie dagen uitgetrokken voor de klim, zodat we rustig konden acclimatiseren. Maar ons werd uitgelegd dat een deel van die route momenteel te gevaarlijk was vanwege de verse sneeuwval. Daarom zouden we de klim in twee dagen doen en daarna een extra wandeling maken in de omgeving van Imlil. Achteraf bleek dit een perfecte keuze.

Voordat we vertrokken, gaven we een deel van onze bagage mee aan de muilezel en zijn begeleider. Bij de ingang van het Nationaal Park Toubkal moesten we ons registreren met onze paspoorten. Daarna kon de klim echt beginnen: een tocht van 15 kilometer met een hoogteverschil van 1.500 meter.

Het eerste stuk liep gestaag omhoog over een goed begaanbaar pad. Onderweg passeerden we verschillende kleine kraampjes waar we water, frisdrank en snacks konden kopen. Rond het middaguur bereikten we het dorpje Sidi Chamharouch, waar we een langere pauze hielden voor de lunch. We genoten van een heerlijke kefta (lamsgehakt) tajine met een frisse salade. Vanaf onze lunchplek hadden we uitzicht op de shrine van Sidi Chamharouch, een heilige plek in de Berberse traditie. De grote witte rots, gewijd aan de legendarische koning van de djinns, wordt door velen bezocht vanwege zijn vermeende genezende krachten. Na de lunch vervolgden we onze tocht. De hoogte begon steeds meer voelbaar te worden, maar dankzij het rustige tempo en de af en toe noodzakelijke snackstops hielden we het goed vol. Hoe hoger we kwamen, hoe kouder het werd.

Rond 17:30 uur kwamen we aan bij de Toubkal Refuge op 3.200 meter hoogte. Mostafa vertelde ons dat als je last zou krijgen van hoogteziekte, dit hier al merkbaar zou zijn. Gelukkig hadden wij nergens last van, al zagen we bij binnenkomst al enkele mensen die zich duidelijk niet goed voelden.

De Refuge zelf was even wennen: de verlichting was minimaal en de temperatuur laag. Met onze hoofdlampen op zochten we een geschikte slaapplaats. In de zomer kunnen hier tot wel 700 mensen slapen, maar in de winter is het een stuk rustiger. Toch was het even zoeken naar een goede plek. Mostafa vond een bijna lege zaal voor ons, aan de kant van de hut waar het 's nachts iets warmer zou zijn. Bovendien regelde hij twee extra dekens voor ons, terwijl je er normaal maar één krijgt. Wat een held!

Nadat we onze slaapplekken hadden gereserveerd (door onze rugzakken op het bed te leggen), gingen we naar de gezamenlijke ruimte. Bij het haardvuur kregen we zoute popcorn en koekjes. Dit was een mooi moment om Mostafa beter te leren kennen en te horen wat ons morgen te wachten stond.

Het diner was uitgebreid en voedzaam, en na een lange dag klimmen smaakte alles nóg lekkerder. Een warme douche was geen optie (en na een blik in de badkamer waren we daar ook niet rouwig om). We fristen ons snel op, trokken warme kleren aan en doken ons bed in. Net voor het slapen waarschuwde een jongen ons dat hij een aandoening had waardoor hij extreem hard snurkte. Gelukkig hadden we oordoppen mee – minder geluk voor de rest van de slaapzaal.

Dag 2: De beklimming naar de top van de Toubkal (4.167 meter)

Afstand: 25 kilometer

1.000 meter stijgen | 2.500 meter dalen

Om 4.15 uur ging de wekker na een nacht waarin we hooguit twee uur geslapen hebben. Niet omdat het koud was – drie dekens hielden ons warm – maar de adrenaline hield ons wakker. Tijdens het ontbijt bleek dat we niet de enigen waren; iedereen had een onrustige nacht gehad, deels door snurkers in de slaapzalen en deels door de hoogte. Daarnaast waren er opnieuw mensen ziek geworden. De gidsen bepaalden wie fit genoeg was om de top te beklimmen, en gelukkig mochten wij door. Mostafa hielp ons met de crampons en zo vertrokken we, dik ingepakt, de ijskoude nacht in.

De klim naar de top betekende 1.000 meter stijgen in totale duisternis. Er zat niets anders op dan stap voor stap naar boven te gaan. Achteraf maar goed ook, want als we toen al hadden kunnen zien hoe ver het nog was… We klommen naar boven in een langzaam en constant tempo. De lucht werd ijler, onze ademhaling zwaarder en de spieren verzuurden sneller. Dankzij dit tempo bereikten we zonder veel pauzes de Tizi-pas op 3.900 meter net op het moment dat de zon opkwam. Het uitzicht was adembenemend – en dat kwam niet alleen door de lage zuurstof.

Tot 3.900 meter ging het goed, maar de laatste 300 meter naar de top waren voor ons steil en zwaar. Hier kregen we het echt moeilijk. Weinig slaap, een minimaal ontbijt, de hoogte en de inspanning begonnen hun tol te eisen. We voelden ons best beroerd en dachten meerdere keren aan opgeven. Maar Mostafa hield ons in beweging en met de laatste restjes mentale kracht bereikten we de top. Het was -20 graden met een gevoelstemperatuur van -30 door de wind. In plaats van een euforisch moment en high fives, zaten de andere klimmers ineengedoken bij elkaar vanwege de kou. We maakten snel een paar foto's, aten een paar bevroren dadels en begonnen weer net zo snel aan de afdaling.

Hoe verder we daalden, hoe beter we ons voelden. Misschien kwam dat door de zuurstof of simpelweg door de opluchting dat we het gehaald hadden. Rond 12 uur waren we terug bij de Refuge, na zes uur klimmen en dalen. Hier kregen we lunch voordat we onze spullen pakten en de lange afdaling naar Imlil inzetten.

De tocht naar Imlil was lang en vermoeiend. Na een korte pauze onderweg bereikten we om 18.30 uur het Guesthouse, waar we deze nacht zouden slapen. In totaal waren we 12,5 uur onderweg geweest, met 1.000 meter stijgen en 2.500 meter dalen. Het besef drong door hoe ongelooflijk het is waartoe ons lichaam in staat is. Dit was zonder twijfel de zwaarste fysieke inspanning die we ooit hebben geleverd.

Dag 3: Bonusdag in de omgeving van Imlil

Onze tijd in het Atlasgebergte zat er bijna op. Na een goede nachtrust – op wat spierpijn na – voelden we ons energiek en klaar voor een laatste dag vol ontdekkingen. Mostafa, onze gids van de afgelopen dagen, haalde ons na het ontbijt op om ons nog wat meer van de omgeving rond Imlil te laten zien.

We begonnen de dag met een bezoek aan Mostafa’s huis. Gastvrijheid is hier heel belangrijk, en we kregen een warm onthaal met thee en een korte rondleiding. Na dit bijzondere bezoek vertrokken we te voet door de dorpjes richting een jeneverbos. Na een korte klim kwamen we opnieuw in de sneeuw terecht. Mostafa vertelde dat het voor het eerst in tien jaar is dat er zo vroeg in het seizoen al sneeuw ligt. Ook de regenval was uitzonderlijk dit jaar – goed nieuws voor de lokale bevolking.

Naast jeneverbomen groeien hier talloze andere planten en bomen, waarvan sommige nog nooit wetenschappelijk zijn onderzocht. De lokale bevolking heeft ze eigen namen gegeven, gebaseerd op hun eigenschappen en toepassingen. Sommige planten hebben een geneeskrachtige werking, terwijl anderen worden gebruikt als brandhout of veevoer.

Tijdens de afdaling passeerden we een kudde lammetjes en hun verblijfplaats en liepen we door de lokale dorpen. Daarna bracht Mostafa ons naar de plek  waar we lunchten en afscheid namen. Het blijft altijd vreemd om afscheid te nemen na zo’n intens gedeelde ervaring, maar gelukkig hebben we elkaars nummers en Instagram uitgewisseld. We blijven zeker in contact!

Wandelaar op een pad met bergen op de achtergrond

3 wandelaars in de bergen

Wil je het Atlasgebergte ervaren zonder de zware klim naar de top van de Toubkal? Dan raden we zeker een wandeling door deze regio aan. Wij deden zelf vorig jaar een tweedaagse hike in het Atlasgebergte. Het blog vind je hier. Er is zoveel te zien en de gastvrijheid van de Amazigh-mensen maakt de ervaring onvergetelijk!

Tot slot: beklimming met begeleiding van een gids. 

Zoals hierboven geschreven is begeleiding van een gids tijdens de beklimming verplicht. Nu kan een gids je avontuur maken of breken, en die van ons heeft het absoluut gemaakt. Daarom benoemen we graag de naam van onze gids: Mostafa.

Mostafa is een fantastische gids en een geweldig persoon! Hij hield ons gemotiveerd tijdens de hele klim – iets wat hard nodig was gezien de kou en de fysieke uitdaging – en zorgde ervoor dat we ons altijd veilig voelden. Hij spreekt goed Engels en heeft uitgebreide kennis van de omgeving en de lokale bevolking. Mostafa is vriendelijk en sociaal, maar op de juiste momenten ook serieus en gefocust. Zijn ervaring, enthousiasme en zorgzaamheid maken hem de perfecte gids voor deze bijzondere tocht! Daarom raden we aan om niet via een organisatie te boeken, maar hem direct te benaderen. Dat kan via zijn mailadres: Guideimlil617@gmail.com.

We zijn benieuwd naar jullie ervaringen van Toubkal en Marokko. Laat je het ons weten in de comments hieronder?